- Ιβηρική χερσόνησος
- Η πιο εκτεταμένη (582.860 τ. χλμ.) και η δυτικότερη από τις χερσονήσους της νότιας Ευρώπης, στο νοτιοδυτικό άκρο της ηπείρου. Διαιρείται πολιτικά στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στη Δημοκρατία της Ανδόρας και στο Γιβραλτάρ. Αποτελείται από ένα συμπαγές ορεινό συγκρότημα, ο κεντρικός πυρήνας του οποίου βρίσκεται στο υψίπεδο της Μεσέτα. Από τις περιφερειακές ορεινές αλυσίδες, κυριότερες είναι τα Πυρηναία (φυσικό φράγμα μεταξύ της Ι.χ. και της υπόλοιπης Ευρώπης), τα Καντάβρια όρη, τα Ιβηρικά όρη, η Σιέρα Μορένα και η Βετική Κορδιλιέρα. Οι ιβηρικές ακτές παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία, που αποτελεί εικόνα των δομικών χαρακτήρων της χερσονήσου. Το κλίμα είναι κυρίως ηπειρωτικό και η επίδραση της θάλασσας είναι αισθητή μόνο στις παράκτιες ζώνες, ιδιαίτερα στην πλευρά που βρέχεται από τον Ατλαντικό. Οι ποταμοί έχουν ακανόνιστη παροχή ύδατος και είναι πολλές φορές φτωχοί σε νερά. Οι μεγαλύτεροι από αυτούς είναι ο Δούρος, ο Τάγος, ο Γκουαντιάνα, ο Γκουανταλκιβίρ και ο Έβρος. Η Ι.χ. είναι αραιοκατοικημένη. Η χαμηλότερη πυκνότητα συναντάται στα ανάγλυφα και στη Μεσέτα, ενώ η πιο υψηλή στις περιφερειακές ζώνες. Για περισσότερα στοιχεία, βλ. λ. Ισπανία· Πορτογαλία· Ανδόρα· Γιβραλτάρ.
Χειροτεχνήματα του ιβηρικού πολιτισμού: αριστερά, χρυσό περιλαίμιο του 5ου-4ου αι. π.Χ. από το Σαντιάγκο (Γαλικία) · κάτω, μπρούντζινο αγαλμάτιο της εποχής του σιδήρου από το Σαν Αντόνιο (Μούρθια).
Οι ακτές της Ιβηρικής χερσονήσου παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία, χαρακτηριστικό των δομικών γνωρισμάτων της (φωτ. Πρεσβεία Ισπανίας).
Η Πορτογαλία ανήκει στα νοτιοδυτικά κράσπεδα της Ιβηρικής χερσονήσου· στη φωτογραφία άποψη της Λισαβόνας.
Το Γιβραλτάρ είναι το νοτιοδυτικό άκρο της Ιβηρικής χερσονήσου (φωτ. ΑΠΕ).
Dictionary of Greek. 2013.